1001 indrukken

Even meeliften!

"Hello, How are you? Come, come!'' We hebben het tij mee en besluiten door te varen. "Bye bye'' roepen ze weer. Iedereen is hier zo enthousiast en vrolijk wordt er vanaf de dorpjes van de kant naar ons gezwaaid. ''Bebe, bebe (baby) hello!" Ook de vissers komen vaak hard naar je toe geroeid, uit interesse, om een praatje te maken of even aan je boot te hangen, omdat het roeien zo zwaar is. De stroomt loopt goed mee en hoe verder we de rivier op komen, hoe mooier de begroeiing.

Lumo in Wassau, nabij Kuntaur

Met de paardenkar naar de markt.

Eén van de tips die we kregen was om een 'lumo' (weekmarkt) te bezichtigen. We stoppen op maandag bij Kuntaur en één van de mensen van de ferry regelt een paardenkar voor ons. Deze zal ons naar de markt brengen, daar op ons wachten en weer terug brengen (voor 150 dalasia = 3 euro). Een kort moment vinden we het spannend om de boot achter te laten, maar ons gevoel is goed en we besluiten te gaan. De rit met de kar is een hele belevenis op zich, hobbelend achterop met twee kids in mijn armen rijden we over een zandpad vol met kuilen. We zien rijstvelden, loslopende geiten, runderen, kippen en kleine vervallen huisjes. Vrouwen koken op straat, doen de was en de kinderen rennen wat rond. We worden veel toegeroepen door mensen en kinderen die vrolijk zwaaien. Er zijn vele andere ezel en paardenkarren, maar ook vrouwen die de spullen op hun hoofd dragen.

Waar je kijkt, overal mensen.

Bij de markt aangekomen zijn we eigenlijk al verzadigd met indrukken en het is er megadruk! Alle kraampjes (kleedjes) staan dicht op elkaar, soms overdekt met plastic zeil om nog enige beschutting te geven voor de zon. Er is veel te koop, maar vooral slippers, pannen en kleding. Naar groente en fruit moet je zoeken, maar uien, kool, bananen en wortels zijn goed aan te komen. De kwaliteit is niet super goed, maar voor een paar dagen vooruit prima. We kopen bananen en stokbrood met gefrituurde vette balletjes, iets plaatselijks gemaakt van bonen. Na een kort rondje houden we het voor gezien. De bestuurder van de paardenkar ligt in de schaduw uit te rusten en komt weer in actie als hij ons ziet. We kijken naar een grote motor, die een pindamaalmachine blijkt te zijn. We willen ook een grote bak pindakaas kopen, maar het bleek dat je eerst zelf pinda's moest kopen op de markt en dan kon hij ze malen. We besluiten niet nogmaals de drukke marktstraatjes in te lopen en stappen weer op de paardenkar. We rijden over het zandpad terug en horen plots een telefoonmelodietje van de bestuurder. Patrick en ik kijken elkaar verbaasd aan, want hoe arm ze hier ook zijn, iedereen heeft een mobiel.

Vers gemalen pindakaas

Van alles is er te koop.

Baboon Island

Prachtige begroeiing bij Baboon Island

Chimpansee poseert voor de foto

Baboon Island is een national park waar we met de boot doorheen kunnen varen. Het is een smal riviertje en links en rechts zijn veel verschillende planten, palmen, riet, groene struiken, kale boomstammen en het is een prachtig geheel. Zoiets hebben we nog niet eerder gezien. We krijgen een ranger aan boord, betalen de toegang (150 dalasi = 3 euro p.p) en de ranger gaat met ons op zoek naar de Chimpansees. We hebben geluk, we horen ze kei hard 'oe-oe-oe' geluid maken en zien de bomen ritselen. Al snel hebben we ze in het zicht en kan ik mooie foto's maken. De ranger laat ons verder zelf varen en op een gegeven moment hebben we de motor even uitgezet. Er was helaas geen wind, maar genoeg stroming en rustig lieten we ons meenemen. De natuurgeluiden waren onbeschrijfelijk, van vogels, opspringende vissen, tot apen en nijlpaarden. We hebben nijlpaarden met de verrekijker gezien en zelfs een krokodil gespot!
We ankerden net na het park om de dag erna er nogmaals doorheen te varen. Samen met de ranger kwamen we nu iets dichterbij de nijlpaarden, zodat de kinderen ze ook konden zien. Het lijken lieve, slome beesten, maar afstand houden is zeer belangrijk, want ze kunnen ook erg snel en agressief zijn. De Chimpansees kunnen we weer goed zien, doordat het voedertijd was en de rangers bananen toewierpen. 's Avonds ankeren we bij het rustige Birds Island. De tweepersoons klamboe spannen we weer over de gehele kuip, we bevestigen de windvanger en zijn klaar voor de nacht. Tijdens het avondeten en de avondborrel genieten we wederom van vogel-, krekel- en nijlpaardgeluiden.

Steeds weer anders en nog steeds mooi.

Kudang Tenda

De hele dorpsjeugd loopt uit. Tubak! Tubak!

Bij kudang Tenda zien we de Tamata voor anker liggen, een verrassing, want we zijn nog geen andere zeilboten tegengekomen. De Tamata ligt al 4 jaar in de Lamin Lodge en varen nu voor het eerst op hun gemak de rivier op. Ze hebben in Senegal hun tweede kindje gekregen en veel onderhoud aan het schip moeten doen. Op de heenweg hadden we ze bij Farafenni al gezien en ook nu doen we samen nog een drankje. De kinderen spelen heerlijk samen en wanneer zij anker op gaan, bezoeken wij het dorp.

De kinderen maken lol met elkaar.

Rondleiding door het dorp

Alle kinderen rond de bijboot, komen we hier ooit nog weg?

We zijn nog niet bij kant en de kinderen staan ons luid joelend op te wachten. ''Hi, Tubak (blanke) give me a football, please? A pencil? Empty bottle? What's your name?'' Sommige kinderen zijn zo enthousiast bij het zien van de lege flessen in de bijboot, dat ze in de water springen. Fenna wordt nat gespetterd en zet het op een krijsen. Het is allemaal te overweldigend. De kinderen komen van alle kanten op ons afrennen en tijdens onze tour door het dorp maken ze ruzie wie naast ons mag lopen. Ieder kind wil ons en de kinderen aanraken, onze haren voelen en zichzelf voorstellen. Zowel Dylano als Fenna kunnen niet met de vele aandacht overweg en we tillen ze. Zelfs nu blijven de kinderen aan hun benen trekken en voelen. Ook voor ons is dit ontvangstcomité erg overweldigend. We ontmoeten het schoolhoofd en gaan samen met hem zitten. Het valt meteen op dat de kinderen nu veel rustiger zijn en Dylano en Fenna komen een beetje los. Terwijl wij met het schoolhoofd op een bankje kletsen gaan alle kinderen er gezellig bijzitten. We worden uitgenodigd om de volgende morgen het schooltje te bezoeken. Met de horde kids achter ons aan lopen we weer terug naar de bijboot. Wanneer we allemaal ingestapt zijn, gaan er steeds meer kinderen aan de boot hangen en zwemmen, we moeten ze streng toespreken en wegsturen. Peddelen is lastig zonder iemand voor zijn hoofd te rammen en wanneer ze vanaf de kade een bommetje in het water maken zetten Dylano en Fenna het op een gillen. We zijn letterlijk overspoelt met indrukken.

Het dorpje Kudang Tenda vanaf het water.

Schooltje

Het schoolhoofd voor zijn eigen klas

De dag erop zitten de meeste kinderen op school en kunnen we rustig met de bijboot landen. Wanneer we bij het schoolhoofd aankomen, hebben we maar 10 kinderen om ons heen. Deze worden door het schoolhoofd weggestuurd. Het schooltje is vorig jaar pas opgestart en helemaal gemaakt van stokken en riet. Als het regenseizoen over twee maanden begint, moet het dak nog waterdicht gemaakt worden. Het bestaat uit 3 lokalen van zo'n vier bij vier meter, gescheiden door een rieten tussenwandje, waar in totaal aan 120 kinderen lesgegeven wordt. Dat is gemiddeld 40 kinderen per lokaal en per leerkracht! Tafels zijn er niet, daar is ook geen ruimte voor. De kinderen zitten op oude jerrycans of lege blikken en hebben een schriftje en een potlood op hun schoot. Tussen het riet zijn wat tekeningen, een getallenlijn en Engelse woordjes gevlochten. Alle klaslokalen hebben een schoolbord, die de juf of meester gebruikt om de lesstof aan te bieden en boeken hebben ze niet. Het is onvoorstelbaar dat dit het woord 'school' mag hebben. De leraren zijn erg creatief en gedreven. Ze proberen de kinderen een basis mee te geven, maar het niveau ligt ontzettend laag. Discipline krijgen de kinderen in ieder geval, want ze gaan netjes staan, zeggen goedendag en gaan weer zitten. Als de leraar spreekt zijn ze doodstil. Het zet me erg aan het denken, want als dit de basis is die je meekrijgt, dan zijn je kansen om uit dit wereldje te stappen en ergens anders een bestaan op te bouwen erg klein.
We ondersteunen de school met papier, pennen, potloden en een voetbal. In het dorp geven we nog wat oude kleren van de kinderen weg, die met open armen worden ontvangen. Tot slot schrijven we een tekst in een vol schriftje dat bijna uit elkaar valt. Iedere zeiler schrijft hier wat in en ze zijn er erg trots op. Ze vinden het leuk als we nog wat foto's van ze maken en daarna gaan we terug naar de boot en met de stroom mee naar het volgende dorp.

Allemaal hard zwoegen op de eindtoets

Vast in een visnet

Eén van de vele vissers op de rivier

Met minuscule kleine drijvertjes zetten de vissers regelmatig lange netten uit over de gehele breedte van de rivier. We zijn ze al een aantal keren tegengekomen. Vaak gebaren de vissers dat we gewoon door kunnen varen, omdat de netten diep genoeg liggen. Wanneer de vissers de netten aan het uit zetten zijn, varen we er liever omheen. Tja en als het echt niet anders kan, dan maar eroverheen. Voor de zekerheid maken we dan wat vaart om vervolgens de motor helemaal uit te zetten, zodat de schroef niet meer meedraait. Vandaag komen we weer zo'n net tegen. Alleen aan de rechterkant is een kleine doorgang, maar die is zo dicht bij het riet dat we de diepte niet vertrouwen. We besluiten over het net heen te gaan, nemen een aanloopje en tik tik tik, we hebben beet. Wat nu? Gelukkig stond de motor uit, dus zal het net niet in de schroef zitten. Patrick stapt in de bijboot en het bleek een net te zijn dat zo'n 20 cm onderwater hing en dat over de hele rivierbreedte. Door de stroming komen we steeds meer in het net gevangen. Patrick stapt in de bijboot en probeert met de pikhaak het net omlaag te duwen. In de verte zie ik de visser in zijn kano aan komen. Natuurlijk is hij boos, we hadden er aan de zijkant langs moeten varen, zegt hij geïrriteerd. Wanneer hij hoort dat we 2 meter diep zijn, zie je de verbazing in zijn ogen, maar toch hadden we er langs moeten varen. Hij pakt zijn kapmes, houd hem in het vlammetje van een bakje met vuur dat in zijn bootje staat en begint te snijden. Boos trekt hij aan de vislijn, de verkeerde kant op en uiteindelijk moet hij gaan zwemmen om alles los te krijgen. We voelen ons rot, zijn vislijn is kapot en dat was echt niet de bedoeling. We geven hem een koud blikje Fanta en vervolgen onze tocht. Achteraf hebben we spijt dat we hem niet wat geld hebben gegeven voor een nieuw net, of de reparatie ervan. We komen nog een hoop netten tegen, die we langzaam helemaal rechts passeren. We zitten vaak bijna in het riet.

Kau-Ur

In Kau-Ur ankeren we bij de ferry. De ferry wordt bemand door 8 mannen en eentje komt vrolijk naar ons toe geroeid voor een praatje. De ferry blijkt maar 4 dagen per week te varen en maar één keer per dag. Vooral vandaag (donderdag) is een drukke dag, want het is weekmarkt in Kau-Ur. Vele mensen gaan 2 uur met de ferry heen en 's middags weer 2 uur terug. Naar de markt is een hele dagtaak. Wanneer we naar de kant roeien loopt de man van de ferry ons tegemoet. Hij helpt met aanleggen van de bijboot en gaat mee naar de 'Lumo'. We willen graag pindakaas, maar die blijkt hier alleen in kleine zakjes te verkrijgen, want de markt in Wassau blijkt het grootste te zijn. We kopen brood, want vanmorgen in Kudang Tenda had de winkel ons brood per ongeluk al verkocht. Verder hebben we weinig nodig, maar lopen toch een rondje. De man van de ferry vertelt over allerlei dingen die we zien,

De Ferry bij Kau-ur. Over het uurje vertraging hoor je niemand klagen.

bijv. hoe de kleren gemaakt worden en over grote bakken met stampers die ze gebruiken voor granen. We kunnen deze keer meer van de markt genieten. Op de terugweg houdt hij een kar met een ezeltje aan. Het is een vriend van hem en die kan ons gratis terug brengen. Uiteindelijk zien we dat hij de jongen toch wat geld toestopt. Patrick krijgt nog een rondleiding door de machineruimte op de veerpont en dan moet hij echt vertrekken. Hij is namelijk al 45minuten te laat! "Maar ja dat snappen alle mensen wel, wij houden van mensen uit andere landen", zegt hij. Het hele gebouwtje zit vol met mensen die gezellig samen kletsen en naar ons zwaaien. Vele willen Dylano en Fenna vasthouden en een handje geven. We begrijpen het niet helemaal, moet je voorstellen dat dit in Nederland gebeurd. Dan heb je als ferry bestuurder een hoop boze mensen en klachten. We geven de man van de ferry 200 (4euro) fooi, ook om de ezel rit mee te betalen. Hij kijkt vreemd op, maar neemt het aan.

Stof om over na te denken

Van afval wordt speelgoed gemaakt.

's Avonds in de kuip denken we terug aan ons Gambia avontuur tot zover. Helaas komen we tot de conclusie dat wij vaak terughoudend zijn in het vertrouwen van mensen, terwijl dat hier echt niet nodig is. De mensen hebben zo weinig, maar zijn ontzettend vriendelijk. De bijboot ligt vaak niet op slot, (omdat er geen mogelijkheid voor is), maar iedere keer ligt hij er weer. In Europa moet alles op slot en hier waar we juist diefstal verwachten, let iedereen op elkaar. Ook ervaren we de vissers, die met 3 boten en 6 mannen op je af komen varen, soms als intimiderend. Echter ze maken altijd alleen maar een vrolijk kletspraatje. De mensen zijn enthousiast, nieuwsgierig, trots op hun dorpjes, hebben tijd voor praatjes en langzaam beginnen we eraan te wennen. Ondanks de slechte start in Banjul ervaren we nu een totaal ander Gambia. We hebben zoveel indrukken, maar allemaal positief!

[Bianca]

Iedereen wil even met die blonde kindjes spelen of knuffelen